Leefomgeving.
Klimaat & Energie

De opwarming van de aarde is dus een feit. Het is vandaag in Nederland gemiddeld 1,7 graden warmer dan 130 jaar geleden. Dat lijkt op het eerste gezicht heel weinig. Maar dit heeft grote
gevolgen voor mens en natuur. Ten eerste zijn onze seizoenen flink veranderd de afgelopen decennia. In november lag Nederland bedekt onder een meterhoge sneeuwlaag, terwijl we medio 2022 weinig kans hebben op meerdere dagen natte sneeuw. Verder is de zeespiegel gestegen, omdat de ijskappen smelten. Hierdoor is Nederland continu bezig geweest om de dijken te versterken, maar ook om projecten op te starten zoals ‘ruimte voor de rivier’ om de stijgende zeespiegel, die ook effecten heeft op het waterpeil van rivieren, te omarmen in plaats van te bestrijden.
Het belangrijkste gevolg van de opwarming van de aarde is de verandering van ecosystemen. Kijk bijvoorbeeld naar het zeer hete Midden-Oosten, waar het alleen maar nog heter wordt en de woestijn zich verder uitstrekt. Of de oceanen, waar een verandering in de temperatuur grote gevolgen kan hebben voor koraalriffen. Rivieren die vaker overstromen of juist compleet uitdrogen.
Klimaatverandering zelf is voor deze beweging geen probleem. De mens moet deze natuurlijke kwestie accepteren en zich aanpassen aan de veranderde omstandigheden. Het zit hem alleen in de steeds extremere weersomstandigheden, waar we wereldwijd mee te maken hebben. Ook vragen wij ons af in hoeverre de mens nou daadwerkelijk invloed heeft op deze veranderingen. Het klimaat verandert dus zoals bekend altijd, maar in hoeverre heeft de mens invloed op een versnelling van deze transitie? Het ontkennen van onze invloed op het klimaat heeft geen nut. Dan verbergen we ons voor de verantwoordelijkheden die we moeten nemen, maar we kunnen onszelf ook niet als hoofdoorzaak aanwijzen voor de snelle verandering van het klimaat. De kern van waarheid kent in globale kwesties altijd een balans.
Als confessionele partij wil het VRAB de verantwoordelijkheid nemen op het gedrag van de mens. We leven inmiddels met bijna 8 miljard mensen op aarde die gebruik maken van de middelen die onze planeet te bieden heeft. Als we een duidelijke verbetering willen doormaken in het gedrag van de mens, dan moeten we ons bewust zijn van de handelingen die wij verrichten die negatieve gevolgen hebben voor mens en natuur:
1) Het gebruik van plastic
2) Uitstoot van fabrieken
3) Het kappen van bomen
4) Het niet recyclen van afval
5) Waterkracht en biomassa centrales (fake green energy)
Deze vijf punten zijn volgens onze beweging de leidende principes, op de negatieve impact van mens, natuur en economie. Het wereldwijde gebruik van plastic heeft gezorgd voor een groot gevolg op onze ecosystemen. De oceanen zitten vol met plastic (plastic soep genoemd). Dit heeft het leven van miljoenen dieren gekost. De dood van al deze dieren zal de stabiliteit van onze ecosystemen verder onder druk zetten. De flinke uitstoot van fabrieken (met name China, India, Rusland en de VS) heeft tot gevolg dat de luchtkwaliteit hard achteruit kan gaan. Beelden uit China laten zien hoe de luchtkwaliteit er zo ontzettend laag is, dat de inwoners massaal mondkapjes dragen om de schadelijke stoffen niet in te ademen. Op straat worden er zelfs blikjes zuurstof verkocht. Of in de Verenigde Staten waar het smog aan de horizon van Chicago zichtbaar is doordat zoveel stofdeeltjes zich in de lucht bevinden.
Het kappen van bomen is wellicht het ergste van deze lijst. Dit heeft namelijk ontzettend grote gevolgen voor mens en natuur, maar zeker ook voor de economie. Ontbossing leidt tot een snellere opwarming van de aarde. Doordat het aardoppervlak niet meer beschermd wordt door de bebossing die er eerst wel was, schijnt het zonlicht direct op het aardoppervlak. Dit zorgt voor een warmere bodem en uiteindelijk, op grote schaal (zoals helaas het geval is) tot opwarming van de aarde. Minder bomen betekent ook minder C02 opname. Dit betekent dus meer broeikasgassen in de lucht, die een deken in de atmosfeer vormen, waardoor zonlicht terug weerkaatst op het aardoppervlak. Verder leidt ontbossing in bergachtige gebieden tot meer overstromingen, omdat het neerslag niet meer opgenomen wordt. Het neerslag valt dus richting de lagere gebieden met modderstromen tot gevolg. Dit raakt een land economisch heel hard.
Afval dat niet gerecycled wordt, heeft niet zozeer direct gevolgen op het klimaat, maar wel op langere termijn. Afval dat niet gerecycled wordt kent 3 opties: het wordt verbrand, het gaat op een storthoop of eindigt als zwerfafval. De laatste opties komen helaas wereldwijd massaal voor. Colombia kampt met ontzettend veel afvalbergen langs de rand van de stad. Dit leidt tot grote stank en ongedierte. Zwerfafval komt ongeveer overal voor en kan uiteindelijk in oceanen en rivieren terecht komen, met een verergering van plastic soep tot gevolg.
Waterkracht en biomassacentrales zijn in de visie van deze beweging geen groene energie. De grote nadelen van stuwdammen zijn te groot in verhouding tot de voordelen, om het tot duurzame energie te kunnen rekenen. Het opslaan van water kan ergens anders voor watertekort zorgen. Dit heeft grote gevolgen voor het ecosysteem. Bovendien sterven veel vissen en andere dieren door deze manier van energie opwekking.
Klimaatverandering is voor deze partij dus zeker een issue. De werkwijze hoe je hiermee moet omgaan is de discussie. En de koers die het huidige kabinet Rutte neemt om hiermee om te gaan, staat ons niet aan. De verkeerde conclusies worden genomen om naar een groene aarde toe te werken.
Oplossingen:
-
Focus op de vijf punten
Nederland moet binnen het klimaatakkoord zich gaan focussen op het tegengaan van het kappen van bomen, het sluiten van alle waterkracht en biomassa centrales, projecten opzetten om de Noordzee volledig te zuiveren van plastic en ander vuil, hierbij moet er ook strenge straffen komen te staan tegenover zwerfafval. Verder moet Nederland, de Europese Unie onder druk zetten om de grootste vervuilers ter wereld te overtuigen om geen vervuilende fabrieken meer bij te bouwen en zich te houden aan deze vijf punten. De grootste vervuilers moeten meedoen rondom de aanpak van milieuvervuiling, duurzaam energie en bewust gedrag om daadwerkelijk stappen te kunnen zetten.
-
Een kort termijn en een lang termijn energieplan Nederland
Ons land moet beginnen met het sluiten van alle Biomassacentrales. Deze vorm van energie, waarbij bomen gekapt worden om energie op te wekken en tegelijkertijd weer bomen aanplanten, om geen netto natuurverlies over te houden heeft praktisch hard gefaald. De natuur heeft veel langer de tijd nodig om te herstellen en te groeien dan het idee rondom biomassa wordt gepreekt.
Nederland moet de aanleg van zonnepanelen op daken heel aantrekkelijk gaan maken. Russisch gas is namelijk geen optie meer, omdat het tijd wordt dat Nederland als soevereine staat onafhankelijk wordt op het gebied van energie. Een energiecrisis door de geopolitieke situatie mag hier niet meer voorkomen. Zonnepanelen zijn de op de korte termijn dus de beste optie. Hierbij hebben wij voorwaarden:
1) Subsidie op zonnepanelen moet terugkomen. Dit is de meest effectieve manier om zoveel mogelijk inwoners over de streep te krijgen.
2) De salderingsregeling mag niet afgeschaft worden na 2031. Dit moet een permanente regeling worden. Burgers moeten altijd beloond worden als ze minder energie verbruiken dan wat de zonnepanelen produceren. Hierdoor kunnen we ook echt toewerken aan een duurzamer Nederland die voor iedereen betaalbaar is.
3) Ons niet houden aan de regel binnen het SDE++ regeling, waar binnen het klimaatakkoord is afgesproken geen subsidies meer te verlenen na 2025. Zonne-energie zal nooit aantrekkelijk worden voor het hele publiek als daarbij geen subsidies aan te pas komen. Zeker niet als zonnepanelen vervangen moeten worden. Dit kan tot problemen gaan leiden. Bovendien kan energie dat verkocht wordt altijd gebruikt worden voor andere nuttige doeleinden. Dus ook het SE++ regeling moet permanent in werking worden gesteld.
Op de lange termijn moet Nederland zich gaan richten op Kernenergie. Wij zijn van mening dat kernenergie de beste balans vormt tussen CO2-vrij, veiligheid, kosten en onafhankelijkheid als soevereine staat. De bouw van een kerncentrale kost miljarden, maar hiertegenover staat dan als de bouw is afgerond, een kerncentrale makkelijk tot 70 jaar mee kan gaan met goed onderhoud en de technologische ontwikkelingen van de afgelopen jaren. Met de uitbreiding van een flink aantal kerncentrales in dit land worden de uitgaven door de overheid op de korte termijn miljarden euro’s hoger, maar daar zien we de resultaten een decennium later ook weer van terug. De volgende generaties mogen dan van goedkoop en schoon energie voorzien worden, zonder de angst dat er een koude winter zou kunnen komen door geopolitieke spanningen.
-
Klimaatdoelen aanpassen naar 2035
Doordat Nederland nu lijdt onder de oorlog in Oekraïne met gedragsveranderingen van andere grootmachten tot gevolg, zijn de energierekeningen in Nederland ontzettend duur geworden. Veel Nederlanders kunnen de rekeningen niet meer betalen en belanden in de schulden. Compensaties vanuit de overheid zijn helaas (net) niet genoeg. Ook een prijsplafond is voor ons geen uitkomst. Dit leidt namelijk tot grote verschillen in de energierekeningen, waar een alleenstaander met een goed geïsoleerd appartement van kan profiteren, terwijl gezinnen die veel meer verbruiken, alleen voor het eerste gedeelte een goedkopere prijs betalen, maar voor de rest van de rekening de actuele marktprijs.
Het is belangrijk om eerst voor de stabiliteit van de financiële situatie van burgers te zorgen voor we verdergaan met de klimaatplannen. De doelen van 2030 zijn absoluut niet haalbaar en moeten verlengd worden met 5 jaar.
-
Stoppen met de bouw van windmolens
De VRAB is tegen het massale gebruik van windmolens. Windmolen parken vervuilen de horizon en zorgen voor veel geluidsoverlast. Windmolens op zee hebben negatieve gevolgen voor het ecosysteem. Zeehonden hebben bijvoorbeeld last van windmolens, omdat ze geen rust meer kunnen vinden in hun leefomgeving. Ook vogels trekken weg naar andere plaatsen, doordat windmolens het leefgebied onherkenbaar maken. Daarom willen we ook de subsidies stoppen op windmolens.
-
Samenwerking aangaan met particuliere duurzaamheidsprojecten zoals Team Seas en Team Trees
Bekende youtubers wereldwijd (waaronder de meest bekende, Mrbeast) hebben inzamelingsacties opgezet waarbij Team Trees bijvoorbeeld meer dan 32 miljoen dollar heeft opgehaald. Voor elke dollar die werd opgehaald, wordt er een boom geplant. Miljoenen bomen zijn door een inzamelingsactie aangeplant en hebben hierdoor de capaciteiten om meer te kunnen betekenen dan de huidige koers van het kabinet. De overheid moet de samenwerking aangaan met deze populaire en machtige youtubers om de wereld daadwerkelijk te verbeteren.
Dit kan de overheid geld besparen. Als we dit soort zaken internationaal aanpakken met non-profit organisaties en youtubers, door met name inzamelingsacties, dan hoeft de overheid niet telkens geld op te vragen van de bevolking door allerlei extra heffingen. Bovendien werkt dit veel effectiever.
-
Geo-energie stimuleren op provinciaal niveau
Onze beweging is er absoluut niet op uit om mensen te dwingen van het gas af te halen. Het probleem met gas is wel dat je afhankelijk bent van een grootmacht als Rusland en dit ondermijnt de soevereiniteit van een staat. Bovendien lopen de kosten in onzekere tijden heel hoog op. Als zonnepanelen dus niet aantrekkelijk zijn, dan is geothermische energie een goed alternatief. Dit is het winnen van energie uit aardwarmte. Het is CO2-neutraal en aardwarmte is een onuitputtelijke bron. Een risico dat ons dwarszit, is dat geo-energie het grondwater kan verontreinigen. Dit is een risico die we graag zo veel mogelijk willen vermijden. In Noord-Brabant is in samenwerking met drinkwaterbedrijven en producenten een ‘green deal’ gesloten om zulke problemen te vermijden. Met de huidige wet, waarin geo-energie ook (deels) gesubsidieerd wordt, is dit zeker een aantrekkelijk alternatief om gebruik van te maken.
-
Micro en nano plastic verbieden
Deze vorm van plastic worden aan verschillende producten (zoals cosmetica) toegevoegd. Vaak komt micro en nano plastic onbedoeld vrij en dit kan meer schade gaan leveren aan mens en natuur. Onze beweging pleit voor een verbod op micro en nano plastic en wil een uitbreiding in het statiegeld systeem. Hoewel het VRAB hier een groot voorstander van is, vinden we tegelijkertijd dat het echt nog beter kan. Blikjes frisdrank worden gewoon in de prullenbak gegooid en komen vaak bij het restafval terecht. Hartstikke zonde! Blikjes moeten aan het statiegeldsysteem toegevoegd worden om nog minder zwerfafval en restafval te voorkomen.

Natuurbeheer & Landbouw
De Nederlandse natuur staat al jaren onder druk. Door uitstoot van stikstofoxiden en ammoniak, voornamelijk afkomstig van uitlaatgassen in het verkeer en uit de industrie. Dit gaat vooral over stikstofoxiden. Ze kunnen door uitlaatgassen en uitstoot van fabrieken in de lucht terechtkomen dat schadelijk kan zijn voor de volksgezondheid. Voor mensen die longproblemen hebben. Ammoniak komt vooral in de landbouw voor. De landbouw draagt volgens onderzoek bij aan 90% van de emissie van ammoniak. Dit komt voor een groot deel in de bodem terecht,
via mest(opslag) en beweiding bijvoorbeeld. Nu is de vraag: ‘is ammoniak op zichzelf schadelijk?’ Het antwoord daarop is complex. Ammoniak is niet schadelijk voor de bodem, sterker nog, het zorgt ervoor dat de bodem steeds rijker wordt aan voedingsstoffen. Sommige planten profiteren hier heel goed van en beginnen steeds dominanter te worden. Dat is helaas waar het probleem dan begint. Gras en brandnetels bijvoorbeeld, verdringen door hun dominante groei, als gevolg van toename van ammoniak in de bodem en dus een rijkere voedingsbodem, steeds meer andere planten die juist op een minder voedingsrijke bodem kunnen leven. Nu is dat op zichzelf geen probleem, want de natuur verandert altijd en planten dus ook. Wel is het zo dat er heel veel planten in Nederland niet tegen zo’n voedingsrijke bodem kunnen, waardoor ze langzaam uitsterven. De brandnetel kan die plekken dan weer opvullen, maar de biodiversiteit neemt op grote schaal af (daling van 68% zelfs wereldwijd sinds 1970) en dat leidt tot een verstoring van ons ecosysteem. Ook kan ammoniak in de lucht met andere deeltjes in de lucht in fijnstof worden omgezet. Het is bekend dat fijnstof in hoge concentraties tot klachten kan leiden in de luchtwegen.
We zouden dit alles kunnen ontkennen. We zouden kunnen zeggen dat ammoniak helemaal geen probleem is, omdat de bodem er rijker door wordt en de afname van biodiversiteit reuze meevalt. Ook kunnen we zeggen dat stikstofoxiden niet zo’n impact hebben op de luchtkwaliteit en dat de gemiddelde Nederlander zich niet zo moet aanstellen. Toch is het belangrijk dat we als politieke partij de verantwoordelijkheden aankaarten die we als mens hebben. Als confessionele partij zien we de aarde als eigendom van god en niet die van de mens. Onze taak is om te waken over deze planeet om het op een zorgvuldige manier door te geven aan de volgende generaties.
Het is belangrijk dat we dit maatschappelijke vraagstuk op een rationele manier aanpakken en oplossen. We gaan naar niemand het vingertje wijzen, omdat alle mensen invloed hebben op milieu en leefomgeving. De tweede vraag is dan alleen: ‘hoe pakken we dit aan?’ Gaan we massaal de boeren onteigenen? We zijn overigens de tweede grootste exporteur ter wereld en we verdienen er jaarlijks aan meer dan 100 miljard aan. Waar vullen we dat financiële gat dan weer mee op? Of stoppen we met het bouwen van huizen? Ons land heeft al steeds minder natuur en door daar nog minder van over te hebben dragen we niet bij aan het probleem. Of zeggen we als land: ‘migratie leidt tot meer mensen en meer mensen zijn dus meer huizen die gebouwd moeten worden en dus weer meer stikstofuitstoot tot gevolg’. Dit vraagstuk is voor deze beweging dus heel complex, omdat we economisch afhankelijk zijn van boeren, beperkte migratie nodig hebben voor de vergrijzing en tegelijkertijd onze natuur nodig hebben om ons ecosysteem niet te verstoren. Verschillende belangengroepen, organisaties en andere actoren moeten hierbij betrokken worden om een evenwichtig oplossing te kunnen bieden.
Oplossingen:
-
Harde aanpak om PFAS in drinkwater te verlagen
Poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) zijn chemische stoffen die niet van nature voorkomen. Ze zijn ontstaan door handelingen van de mens. Deze chemische stoffen hebben een negatieve invloed op onze gezondheid. Ze komen o.a. in het rivierwater en uiteindelijk dus in ons drinkwater voor, verpakkingen, pannen, kleding, maar ook cosmetica. Een groot nadeel naast de negatieve invloed van PFAS op onze gezondheid is dat het ook nauwelijks door de natuur afbreekbaar is. Bovendien zijn ze bio-accumulerend, wat inhoudt dat PFAS zich ophoopt in het lichaam, ook bij dieren en planten.
De negatieve invloeden van PFAS in het lichaam kunnen tot een verzwakking van ons immuunsysteem leiden en zelfs tot kanker. Het is dus erg belangrijk dat we de concentratiewaarden van PFAS hard aanpakken om ons drinkwater goed drinkbaar te houden. Bovendien is door het RIVM vastgesteld dat de concentratie van PFAS in ons drinkwater hoger dan de afgesproken grenswaarde ligt. Wij pleiten dus voor een strenge aanpak van deze kwestie, o.a. door de productie van PFAS drastisch te verlagen.
-
Focus op kringlooplandbouw met financiële ondersteuning
Kringlooplandbouw is een vorm van landbouw waarin we agrarische biomassa vasthouden in ons voedselsysteem. Het belangrijkste principe bij deze vorm is dat er niet méér grondstoffen wordt gebruikt dan dat noodzakelijk is. Hierbij wordt er ook gefocust op dubbeldoelgewassen, waarvan resten (bladeren, stengels en andere plantenresten) gebruikt gaan worden als veevoer of andere agrarische doeleinden. Dit is een duurzame manier van landbouw bedrijven, waarin mens en natuur gerespecteerd wordt.
Een aantal boeren hebben kritiek op deze vorm van landbouw, omdat het de concurrentiepositie van de boer zal verzwakken. Ook vanwege de stijgende kosten en minder inkomen door hierdoor volgen. Wij willen iedere boer bij de overgang op kringlooplandbouw financieel ondersteunen en belangrijke afspraken vastleggen met afnemers om een eerlijke prijs voor de consument neer te zetten. Onze afschaffing van de BTW op groente en fruit moet hier een rol bij gaan spelen. We willen graag vanuit ons communitaristisch principe met alle belanghebbenden om de tafel, om alle eisen en voorwaarden te bespreken bij de besluitvorming.
-
Jaarlijkse evaluatie met boerenorganisaties en het kabinet
De ontwikkelingen in de agrarische sector moeten jaarlijks met alle boeren, milieu en andere betrokken actoren geëvalueerd worden om te kijken of het beleid succesvol, efficiënt en effectief is geweest en daarbij de gepaste conclusies te trekken. Hieruit kunnen we opmaken of alle betrokkenen door de gemaakte afspraken erop vooruit zijn gegaan. Bij eventuele onenigheden of kritiek kan het beleid bijgestuurd worden in overeenstemming met de verschillende organisaties.
-
Inzet op pulsvisserij
Pulsvisserij is vorm van visserij, waarbij gebruikt wordt gemaakt van een pulstuig. Hiermee worden vissen opgeschrikt door een zwakke stroomimpuls die ervoor zorgt dat de vis het net inzwemt. Dit geldt niet voor alle vissen, maar alleen voor bijvoorbeeld schollen en platvissen die zich op de zeebodem bevinden. Uit onderzoek is gebleken dat pulsvisserij veel duurzamer is dan de klassieke vorm van visserij met een boomkor. Wij betreuren het dus ook dat het Europees Hof deze vorm van visserij verboden heeft verklaard. Toch willen we nog een poging wagen om pulsvisserij te gaan legaliseren door dit opnieuw aan het licht te brengen op basis van wetenschappelijke feiten. Verder willen we dat alle pulsvissers die geïnvesteerd hebben in deze technologie, voordat het verbod werd ingevoerd, volledig gecompenseerd worden door de overheid.
-
Kunstmest permanent vervangen voor organische mest
Om de hoeveelheid ammoniak in de bodem aan te pakken, willen wij dat organisch mest permanent vervangen moet gaan worden door kunstmest. Voor een groot deel wordt dit nu al gedaan, door veel boeren tussen 60% en 90% in gebruik. Wij willen dat kunstmest niet meer gebruikt gaat worden in de agrarische sector, tenzij in bepaalde gevallen echt niet anders kan. Organische mest is duurzaam, omdat het ten opzichte van kunstmest bijna geen zout bevat. Het is biologisch afbreekbaar en maakt de bodem luchtig. Kunstmest doet dat niet en werkt ook niet lang. Je moet telkens opnieuw uitstrooien, terwijl dat bij organisch mest maar zo’n 3x per jaar hoeft.
-
Afschaffen eiwitarm voedsel voor vee
Het kabinet Rutte heeft ervoor gekozen om de stikstofuitstoot te verlagen door o.a. minder eiwit in veevoer te stoppen. Wij zijn hier op tegen. Koeien en kalfjes die meer eiwit nodig hebben kunnen dat door deze maatregel niet krijgen en daarom vinden wij de bezorgdheid van boeren meer dan terecht. Kalfjes kunnen door een armer eiwitdieet veel vaker blootgesteld worden aan infecties en ontstekingen en ook de gezondheid van koeien gaat hierop achteruit. Wij willen deze maatregel dus afschaffen!
-
Subsidie naar onderzoek op universiteiten voor landbouw en voedsel innovatie
Universiteiten, waaronder de bekende Universiteit van Wageningen gaan in samenwerking met onderzoeksinstellingen onderzoek doen op het gebied van innovatie voor landbouw en voedsel. Er moet gekeken worden hoe de landbouw en lokale voedselsystemen op een efficiënte manier verduurzaamd kunnen worden zonder daarbij de boer, afnemer en consument te benadelen. De overheid moet hier een rol bij gaan spelen door gebruik te maken van EU-subsidies die we als lidstaat krijgen om onderzoeksinstellingen te kunnen ondersteunen in hun zoektocht naar innovatie.
-
Wet- en regelgeving rondom Natura2000 herzien
-
Verbod op stoffen die hormonen verstoren (in voedsel)
-
Jachtbeheer stimuleren om populaties te beheersen